Zitten blijven
Een oplossing voor kinderen met dyslexie
In Nederland brengt tussen de 10 en 20% van de kinderen een of twee jaar extra in het basisonderwijs door. En dat is al tientallen jaren zo. Over het nut van zittenblijven lopen de meningen uiteen.
Zittenblijven en het leerproces Het leerproces van kinderen vertoont weleens sprongetjes, maar die lijken sterk afhankelijk van de omgeving. Een tekort aan aanbod en uitdaging leidt tot vertraging. Intensieve stimulering geeft - zij het binnen grenzen- een versnelling te zien. Er zijn geen overtuigende theorieen over voorspelbare en algemeen geldende leersprongen. Leren is een doorgaand proces, ook al breekt er soms tijdens het leren opeens inzicht door of lukt iets vanaf een bepaald moment beter dan daarvoor. Maar de moeizame stappen die eraan vooraf gaan zijn minstens even belangrijk als het moment van vooruitgang zelf. In een doorgaan proces heeft het in principe geen zin om hetzelfde over te doen. Je kunt het vergelijken met het lopen over een pad: wanneer je een stuk van het pad opnieuw aflegt, ben je nog altijd even ver. In de eerste plaats heeft extra oefening alleen zin als het onderliggende fundament goed is. Herhalen van wat niet lukt, levert alleen maar extra problemen op en leidt op z'n minst tot teleurstelling en frustaties. In de tweede plaats hebben extra maatregelen alleen zin als ze gericht zijn op het probleem en als ook de rest van de ontwikkeling kan doorgaan. Kortom: herhaling kan belangrijk zijn als herhalen past in de opbouw van een doorgaand leerproces. Het mag niet ten koste gaan van de rest van de ontwikkeling. Dit betekent ook dat per kind zal verschillen of zittenblijven een waardevolle aanpak is. Een jaar extra in groep twee blijven lijkt alleen zinvol als de hele ontwikkeling vertraagd is, en als een kind in werkhouding nog niet helemaal gericht is op schoolse taken. Voor kinderen met een verhoogde kans op dyslexie is het overdoen van groep twee geen goede oplossing. Verschillende taalspelletjes in groep twee zijn gericht op het ontdekken van verschillen tussen klanken, op het rijmen en het nauwkeurig luisteren naar woorden. Slaat dit niet aan en lukt extra stimulering niet , dan is het leren lezen en spellen , bijvoorbeeld door bijzondere aandacht voor het leren van de klankopbouw van woorden. We spreken dan ook wel van de auditieve kant van het lezen en spellen. Cruciaal is dat leerkrachten de signalen herkennen en serieus nemen . Vroegtijdige signalering en inzet van extra zorg kunnen de problemen aanzienlijk beperken. Een jaartje extra 'kleuteren'lost dyslexie niet op. Komt het lezen en spellen niet goed op gang, dan heeft afwachten nooit zin. Nodig zijn een actief volgende aanpak, extra oefening, stimulering van het klankaspect van de taal, gebruik van geheugensteuntjes om nieuwe afspraken te kunnen onthouden, en in het algemeen : kleinere tussenstappen, maar geen pure herhaling van wat al fout ging. Leerkrachten doen er goed aan bij twijfel niet te aarzelen met het vragen om extra hulp en advies van det schoolbegeleider. De problemen van kinderen met dyslexie zijn al in in de eerste maanden overduidelijk merkbaar. Signalen van ouders mogen daarbij nooit worden genegeerd. Groep vier, vijf en zes Een van de kenmerken van kinderen met dyslexie is dat hun kennis van willekeurige afspraken niet geautomatiseerd raakt. Ontbreekt dat fundament , dan ontstaat er een wankele constructie. In die zin lijkt het verdedigbaar dat zittenblijven een oplossing kan zijn om dat fundament steviger te maken. Alleen als men niet herhaalt wat al mislukte en geen vakken laat overdoen waar geen problemen mee waren. Zittenbljven in de zin van 'alles 'laten' overdoen past niet in de moeizaam voortgaande leerontwikkeling van kinderen met dyslexie en is daarvoor dus geen oplossing. Het onderzoek naar het effect van zittenblijven en van het toch overgaan met hulp bevestigt dat idee. Kinderen met een specifiek probleem ( zoals Dyslexie) hebben specifieke hulp nodig: geen grof geschut , maar maatwerk. Gewoon zittenblijven is een vorm van negeren en een onderdeel van een negatieve spiraal. Erkenning van het probleem , blijvende gerichte begeleiding, openheid en het niet overbelasten van de draagkracht van een kind zijn belangrijke ingredienten van een verantwoorde aanpak, waarin zittenblijven heel soms een plaats heeft.
-Belans folder mei 1998 ()
Terug naar Dyscalculie bij kinderen
Gebruikers in dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 16 gasten